Page 37 - KÜÇÜKÇEKMECE İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ DERGİSİ
P. 37
700 Yıldır Dinmeyen Ses Yunus Emre
Etkilendiği ve Etkilediği Şairler
“İşitin ey yarenler
Aslıhan MUTLU İNCESU Kıymetli nesnedir aşk
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Değmelere (sunulmaz)
Doğan Cüceloğlu Fen lisesi Hörmetli nesnedir aşk” (1)
Her şair, kendinden önceki dönem ya da dönemlerdeki Yunus üzerinde nasıl bir etki bırakmıştır sizce? Anlatılanlar
şairlerden beslenir, etkilenir. Şiir dünyasını bu etkilenmelerle rivayetler şeklinde olsa da çağdaş olan Mevlana ve Yunus’un
inşa eder. Ancak şunu da kabul etmek gerekir ki her şair, birbirlerinden etkilendikleri muhakkaktır.
kendinden sonraki dönemleri etkilemekte ve çağları aşıp
günümüze ulaşmada aynı kabiliyeti gösteremez. Ancak şu da bir gerçek ki isminin önüne “Âşık, Bîçâre,
Koca, Tapduklu, Miskin, Derviş” gibi sıfatlar getiren “Yunus
Macar asıllı Georg vasıtasıyla 15. yüzyılın ikinci yarısında Emre Şiiri”nin temellerinin atılmasında etkilendiği şairlerin
ünü Roma ve Almanya’ya kadar ulaşan Yunus Emre, gerek payı olmakla birlikte aslolanın tasavvuf felsefesi olduğunu
ulusal gerekse uluslararası şiir coğrafyasında adını duyurmuş, da kabul etmek gerekir. Bu felsefeyi tuğla tuğla ören Ahmet
bununla da yetinmeyip “gönüller fethetmeyi” başarmış bir Yesevi’den Hacı Bektaş’a; Hacı Bektaş’tan Mevlana’ya;
şairimizdir. Yunus Emre’deki insan, 21. yüzyılda yaşayan Mevlana’dan Yunus Emre’ye tüm mutasavvıflar elbette ki
insanın sahip olduğu tüm sorunları, tüm çelişkileri bilir. birbirlerinden etkilenmiştir.
Yunus'un sesini bugünlere taşımasının ana nedeni de budur.
“Yunus Emre, kelimelerden bir Süleymaniye kurmuş
Peki, böylesine güçlü bir sesin Çiftçi Yunus’tan, büyük bir dil mimarıdır.” (Samiha AYVERDI)
Derviş Yunus’a; Derviş Yunus’tan Bizim Yunus’a dönüşme
serüveninde kimler yer almıştır? Bir şiir yazacaksın… Hakikati hakkıyla anlatacak. Bir şiir
yazacaksın, okuyan herkes anladığını zannedecek ama asıl
Tasavvuf düşüncesinin şiir alanında, Türkistan sahasındaki anlayanlar gönülden okuyanlar olacak. Bir şiir yazacaksın,
en önemli temsilcisi hatta kurucusu kuşkusuz Ahmet günü anlatırken aslında yarını kastedecek… Elbette bu şiir
Yesevi’dir. Dolayısıyla Ahmet Yesevi, fikren Yunus Emre’nin farklı gönüllerle çoğalacak ve sesine karşılık sesler bulacaktı.
üstadıdır. Fakat Yunus Emre hiçbir zaman Ahmet Yesevi gibi
“didaktizmin kuruluğuna” düşmemiş, lirizm onun şiirlerinin Kimler vardı bu seslerin içinde? Âşık Paşa, Kaygusuz
belli başlı özelliklerinden biri olmuştur. Abdal, Hacı Bayram Veli, Eşrefoğlu Rumi, Usûli, Sinan Ümmî,
Nizamoğlu, Niyazi Mısrî, Aziz Mahmud Hüdayî, Himmet, Adem
“İlahi menzillerin hangisine çıktımsa bu Türkmen kocasının Dede, İdris-i Muhtevî, Seyyid Seyfullah, Nakşî Akkirmanî,
izini önümde buldum, onu geçemedim.” diyen Mevlana, Şeyhi İbrahim Efendi, Sunullah Gaybi…
KÜÇÜKÇEKMECE MİLLÎ EĞİTİM 35